"Μεγάλη Σαρακοστή" ονομάζεται η χριστιανική περίοδος νηστείας
των 40 ημερών πριν το Πάσχα. Ξεκινάει τη Καθαρά Δευτέρα και τελειώνει με τη
Κυριακή των Βαΐων. Με το πέρασμα των χρόνων, η νηστεία κρατάει για τους
περισσότερους έως το τέλος της Μεγάλης Εβδομάδας. Χρονολογικά καθιερώθηκε τον
4ο αιώνα, πήρε το όνομα "Μεγάλη" λόγω της μεγάλης σημασίας της σε
σχέση με τις υπόλοιπες νηστείες του χρόνου και "Σαρακοστή" γιατί
σαράντα ημέρες κράτησε η νηστεία του Χριστού στην έρημο.
Ένα αξιοσημείωτο έθιμο είναι αυτό
της "κυράς Σαρακοστής". Πρόκειται για ένα είδους ημερολογίου από
χαρτί που αναπαριστά μια ζωγραφισμένη γυναίκα σαν καλόγρια, συνήθως με σταυρό
στο κεφάλι, χωρίς στόμα λόγω της νηστείας και με σταυρωμένα χέρια λόγω του ότι
προσεύχεται. Τα πόδια της είναι επτά όσες και οι εβδομάδες της Μεγάλης
Σαρακοστής και αφαιρούνται διαδοχικά στο τέλος κάθε εβδομάδας της νηστείας
μέχρι το Πάσχα. Η κυρά Σαρακοστή γινόταν επίσης αναπαριστώντας την ίδια φιγούρα
σε μορφή πίτας που παρασκευαζόταν με αλεύρι, νερό και αλάτι.
ΚΑΘΑΡΗ ΔΕΥΤΕΡΑ
Την Καθαρά Δευτέρα, τη πρώτη μέρα
της νηστείας ξεκινάει στην ουσία η "κάθαρση" των ανθρώπων πνευματικά
και σωματικά. Οι νοικοκυρές συνήθιζαν να πλένουν και να βάφουν άσπρα τα σπίτια
εκείνη την ημέρα με σκοπό να φύγουν όλα τα κακά πνεύματα. Παράδοση που ήρθε
αργότερα είναι η έξοδος του κόσμου στην εξοχή, γνωστή και ως
"κούλουμα", με σκοπό των εορτασμό και το πέταγμα του χαρταετού που
συμβολίζει την απελευθέρωση του ανθρώπου από κάθε τι κακό.Από τα φαγητά της Καθαράς Δευτέρας το πιο δημοφιλές είναι η
γνωστή λαγάνα, που είναι άζυμο ψωμί, δηλαδή χωρίς προζύμι. Νηστίσιμες γεύσεις
όπως ταραμάς, φάβα, τουρσί, ρεβύθια, φασόλια μαυρομάτικα και διάφορες σαλάτες
από χόρτα, σέσκουλα και παντζάρια στολίζουν κάθε παραδοσιακό σαρακοστιανό
τραπέζι. Τη Καθαρά Δευτέρα κανονικά δεν τρώμε λάδι ούτε πίνουμε κρασί σύμφωνα
με τη νηστεία, σε πολλά τραπέζια όμως δεν λείπουν και
μάλιστα συνοδεύουν τα διάφορα θαλασσινά και οστρακοειδή.
Απαραίτητα στοιχεία της αποκριάς θεωρούνται τα κούλουμα και ο χαρταετός ...
Με τον όρο κούλουμα, εννοούμε τη μαζική έξοδο του κόσμου στην ύπαιθρο και τον εορτασμό της Καθαράς Δευτέρας έξω στη φύση.Τα κούλουμα είναι γνωστά και σαν κούλουμπα, κούμουλες, κουμουλάθες ή κούμουλα. Η προέλευση της λέξης είναι λατινική, από το cumulus που εκτός από την σημασία του σωρού, σημαίνει και αφθονία, το περίσσευμα, το πέρας αλλά και τον επίλογο.
Η γιορτή της Καθαράς Δευτέρας θεωρείται ο επίλογος των βακχικών εορτών της αποκριάς,οι οποίες ουσιαστικά αρχίζουν την Τσικνοπέμπτη και τελειώνουν την Καθαρά Δευτέρα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου